Krijn de Nood staat aan de vooravond van misschien wel de grote doorbraak van kweekvlees. Zíjn kweekvlees. De voormalig consultant bij adviesbureau McKinsey, mede-oprichter en CEO van kweekvleesbedrijf Meatable stelt zijn gekweekte vleesproducten in kannen en kruiken te hebben om al volgend jaar de Singaporese markt te betreden.

Kweekvlees, dat is écht vlees waar geen dieren voor geslacht worden. Producenten gebruiken eenmalig een cel van een dier – in het geval van Meatable een uit het navelstrengbloed – die ze vervolgens onbeperkt kunnen gebruiken om er vlees mee te kweken.

Hadden producenten hier aanvankelijk nog het serum van een kalverfoetus voor nodig, Meatable gaat er al sinds de begindagen prat op dit serum niet nodig te hebben. Er worden dus geen dierenlevens geofferd voor diens producten, wil het Delftse bedrijf maar zeggen.

Meatable is niet de enige. Wereldwijd werkt een leger aan startups aan kweektechnieken voor de vleesproductie, allen hopend de dominante speler in een nieuwe tak van sport te worden. Het marktpotentieel is dan ook gigantisch; de wereldwijde vleesmarkt bedraagt volgens dataplatform Statista 1,3 biljoen dollar.

In 7 dagen een stukje gekweekt vlees

Al zal geen van de kweekvleesproducenten het op die manier zeggen: zij vormen een bedreiging voor traditionele veeboeren, die hun dieren eerst maandenlang moeten vetmesten voor ze de dieren tot vlees kunnen verwerken.

Het duurt boeren bijvoorbeeld zes tot acht maanden voor ze een vleesvarken hebben vetgemest voor de slacht. Bij Meatable kostte het aanvankelijk drie weken om een stuk kweekvlees te produceren, maar eind mei meldde het bedrijf dit terug te hebben geschroefd naar acht dagen. Nu, een maand later, kost het volgens De Nood zelfs nog maar zeven dagen.

Business Insider spreekt de goedgeluimde ondernemer op een zonnige donderdagmiddag in Zaandam op techfestival TNW Conference. Hij heeft er net een paneldiscussie over duurzaam ondernemen op zitten.

Hoe De Nood zijn productie terug heeft weten te schroeven tot zeven dagen? “Eén van onze reactoren vullen we met pluripotente cellen [oneindig op te delen cellen, red.]”, zegt de ondernemer.

“Dat zijn nog stam-, dus geen spiercellen. Af en toe halen we daar een batch cellen uit, die we in een zogeheten differentiatiereactor plaatsen. Hier worden de stamcellen omgezet naar spier- en vetcellen. Doordat we de voeding van de cellen hebben geoptimaliseerd, zijn we erin geslaagd dit proces van eenentwintig naar zeven dagen terug te brengen.”

Het is een ietwat technisch verhaal, realiseert de ondernemer zich, maar het is niet onbelangrijk. Doordat hij zijn productietijd met twee derde terug wist te schroeven, maakt De Nood minder kosten. “In de tijd dat we in het verleden één batch kweekvlees maakten, kunnen we nu drie keer een productierun opzetten. Daardoor besparen we geld, hebben we een kleinere fabriek nodig en kunnen we de prijs van ons product verlagen.”

Meatable heeft al een testfabriek draaiende in Delft, op een terrein van biotechbedrijf en -partner DSM. In Singapore werkt de startup met fabrikant Esco Aster. “Wij leggen ze uit hoe ze de cellen te eten moeten geven en zij verzorgen de productie”, zegt De Nood, die de startup samen compagnon Daan Luining leidt.

Krijn de Nood: 'We kunnen nu drie keer zo snel produceren, waardoor we geld besparen en ons product goedkoper aan kunnen bieden.'
Krijn de Nood: 'We kunnen nu drie keer zo snel produceren, waardoor we geld besparen en ons product goedkoper aan kunnen bieden.'
Business Insider Nederland/ Jelmer Luimstra.

Meatable wil in 2024 Singaporese markt op

De startup wil er in de eerste helft van 2024 worstjes en dumplings aan Singaporese restaurants leveren om er het jaar erop supermarkten in het land te bestormen met gekweekte varkensvleesproducten. “We leggen momenteel de laatste hand aan het benodigde regelgevingsdossier.”

Meatable lanceert zijn product in de 5,4 miljoen burgers tellende stadstaat, omdat regelgevingsprocedures er korter zijn dan in Europa of de Verenigde Staten. Het bedrijf is niet de enige in de sector die zijn zinnen op de Singaporese markt heeft gezet. Ook branchegenoten zoals het Nederlandse Mosa Meat en het Amerikaanse Eat Just azen op deze markt.

De dumplings en worstjes van Meatable zullen in de begintijd voor de helft uit plantaardig vlees bestaan. “Hybride”, noemt De Nood ze ook wel. Uit een zelf georganiseerde proeverij in Singapore zou volgens De Nood blijken dat de gemiddelde consument het verschil met een burger van 100 procent vlees dan al niet meer opmerkt.

Een stuk vlees met 50 procent kweekvlees zou al voldoende textuur en nasmaak toevoegen aan het product. “Door voor de helft van ons product plantaardige materialen te gebruiken, vergroten we onze productiecapaciteit. Hierdoor nemen onze kosten af en kunnen we ons product goedkoper aanbieden.”

Wat de uiteindelijke productieprijs in Singapore zal worden, wil De Nood niet delen met Business Insider. In een interview met ondernemersblad MT/Sprout sprak hij begin dit jaar de verwachting uit dat een kilo kweekvlees in het schap straks 7 euro zal kosten.

Het gaat om de prijs op de lange termijn als de productiekosten terug zijn verdiend, benadrukt De Nood tegen Business Insider: “In restaurants zal het waarschijnlijk duurder worden en ook in de supermarkt zullen we aanvankelijk een premium-product zijn.”

In 2018 zei De Nood tegen datzelfde MT/Sprout desalniettemin te verwachten dat kweekvlees uiteindelijk goedkoper wordt dan traditioneel vlees. Daar staat hij nog steeds achter, zegt De Nood. “Het zal waarschijnlijk pas begin volgend decennium plaatsvinden, maar het zal gebeuren. Wij zijn veel efficiënter dan gewone vleesproducenten.”

“Een dier moet je maandenlang voeden, terwijl wij cellen in een paar dagen cellen tot vlees kweken. Wel reken ik hierbij op een CO2-taks voor vlees. Er zijn studies die aangeven dat de prijs van vlees dan met wel 2 tot 4 euro per kilo zal stijgen.”

Kritiek op kweekvlees: is het écht zo groen?

Toch lijkt de kweekvleesbranche CO2-technisch ook niet vrij van smetten te zijn. Onderzoekers van de Universiteit van Californië concludeerden onlangs dat voor een pond kweekvlees tien keer meer CO2 wordt uitgestoten dan voor traditioneel vlees.

De CO2-uitstoot zou vooral ontstaan doordat producenten een grote hoeveelheid groei- en voedingsstoffen aan hun cellen toevoegen. Voor dit proces is veel energie nodig, die nog vaak grijs wordt opgewekt en waarbij dus veel CO2 wordt uitgestoten.

De Nood heeft wel wat kanttekeningen bij dit onderzoek. “Ze gaan ervan uit dat producenten volledig gebruikmaken van zogeheten farma grade-animozuur en -glucose, dus ingrediënten uit de farmaceutische industrie. Het zuiveren van die ingrediënten kost inderdaad enorm veel energie. Wij maken echter al voor meer dan 70 procent gebruik van food grade-animozuren en -bouwstoffen. Daarvoor heb je veel minder energie nodig.”

Ook het feit dat Meatable er tegenwoordig maar zeven dagen over doet om een stukje kweekvlees te produceren, zorgt volgens De Nood voor minder uitstoot. “CE Delft deed een onderzoek, waaruit blijkt dat er bij de productie van kweekvlees 80 procent minder CO2 uit wordt gestoten dan bij varkensvlees en 92 procent minder dan bij rundvlees.” Hoeveel kilogram CO2 Meatable per kilo kweekvlees uitstoot, onderzoekt het bedrijf nog.

Om dat duurzame niveau te bereiken, moet Meatable zijn bedrijfsvoering wel eerst verder opschalen, benadrukt De Nood. In Singapore zal het bedrijf aanvankelijk nog meer CO2 uitstoten.

Meatable wil in 2027 de Amerikaanse markt op en verwacht dan de duurzaamheidscijfers uit zijn analyse te kunnen waarmaken. De Nood laat desgevraagd weten al in gesprek te zijn met verscheidene Amerikaanse supermarkten en restaurateurs. Volgend jaar zal hij zijn product ter goedkeuring aanbieden bij de Amerikaanse voedselwarenautoriteit.

Krijn de Nood: 'Er is een grote kans dat we onze eerste grote fabriek in de VS zullen bouwen.'
Krijn de Nood: 'Er is een grote kans dat we onze eerste grote fabriek in de VS zullen bouwen.'
Business Insider Nederland/ Jelmer Luimstra.

Startup Meatable aast op €200 miljoen aan groeifinanciering

De startup wil in 2025 met de pet rond bij investeerders om 200 miljoen euro op te halen. Daarvan wil De Nood 150 miljoen euro gebruiken om zijn eerste eigen productiefaciliteit te openen. Het bedrijf twijfelt qua locatie nog tussen Singapore en de VS, “maar er is een grote kans dat het Amerika wordt”.

De startup haalde tot dusver zo’n 60 miljoen euro op, waar De Nood het voorlopig nog wel even mee uit kan zingen. Of hij zich voor een vervolginvestering geen zorgen maakt over het verslechterde investeringsklimaat, vanwege de gestegen rentes, inflatie en de haperende economie?

De uitdagingen zijn zeker groter geworden, aldus De Nood. “Geld was gratis en een paar concurrenten konden hierdoor honderden miljoenen ophalen. Dat soort bedragen in de begindagen ophalen, lukt niet meer. De bewijslast ligt hoger. We zullen investeerders dus meer moeten laten zien.”

De ondernemer verwacht dat zijn producten pas “eind dit decennium” in Nederlandse supermarkten komen te liggen. De strenge Europese voedselveiligheidstrajecten kosten simpelweg te veel tijd, hij schat zo’n drie tot vier jaar. Niet dat zijn product de gezondheid schaadt, benadrukt de ondernemer: het is letterlijk vlees.

Wanneer hij de benodigde documentatie bij de Europese voedselwaakhond EFSA wil indienen? De Nood heeft “echt nog geen idee”. Opvallend, want eerder dit jaar gaf Meatable aan Business Insider aan dat er “hard gewerkt” wordt om de benodigde rapportage voor de aanvraag te “finaliseren”.

De Nood wijst erop dat je je geld als startup maar één keer kunt uitgeven. “De investeringswereld is moeilijker geworden. We willen ons geld daarom niet steken in een markt waar we voorlopig nog niet op mikken. De trajecten om de Singaporese en Amerikaanse markt op te komen, zijn korter. Daar willen we dus eerst op inzetten.”

LEES OOK: Conservatieve regering Italië wil kweekvlees verbieden